Piec w sercu rezerwatu Świdwie

Kiedy nie wiadomo, jak zacząć, należy zacząć podobno od końca. Dla mnie zanim rozpoczęła się na dobre przygoda z budową pieca, to o mało co nie zamknąłbym tego etapu życia tuż po pierwszym kroku. Ot, kiedy już się naczytałem wszystkich artykułów i postów z tej strony i zdecydowałem się na WIELKI start i dzielnie wykopałem dziurę w ziemi pod fundament okazało się, że strona na kilka dni przestała działać. I że sprawdzałem co kilka godzin przez kilka dni, to i w końcu pojawiła czarna myśl, że portal przepadł z jakiś strasznych powodów. Powiem krótko i konkretnie - bez waszej wiedzy i waszych doświadczeń nie odważyłbym się iść dalej. I kiedy już brałem łopatę, aby zakopać swoją nadzieję na własny chleb, to nagle wszystko wróciło, a strona w nowej odsłonie jest jeszcze lepsza. Drogi Robercie, choć wielu już pisało, to ja także dołożę się wielkiego a nawet WIELKIEGO dziękuję. Jesteś jak ten Prometeusz rozdający światło chleba w mroku nędznych podróbek nasyconych ulepszaczami niegodnymi nazwy „pieczywo”. No dobra, wiem, że się trochę zagalopowałem i obiecuję że to ostatni raz.

A teraz moja historia.

Osoby, które wolą konkrety proszone są o przejście do kolejnego rozdziału, ale ja czuje, że jeszcze kilka zdań warto napisać odpowiadając na pytanie, „dlaczego postanowiłem zbudować swój piec chlebowy”. Odpowiedzi są i proste, takie jak „mam dwóch synów, ogród, szklarnię, wędzarnie i chciałem mieć coś więcej”. Ale równie ważne jest filozoficzne, a wręcz duchowe rozważanie, że w obecnym świecie, w sklepach i w końcu w naszych domach mamy prawie wszystko o czym mogliśmy kiedyś tylko marzyć (piszę z perspektywy 50-latka), ale nie mamy przecież „chleba naszego powszedniego”. Część z nas straciła, część nigdy nie doznała tego wyjątkowego doznania. Choć niektórzy pamiętają przecież GS-owskie wypieki i choć gdzieś jeszcze są oczywiście małe rodzinne piekarnie, to ilu z nas doświadczyło smaku, zapachu bochenka wyciąganego przez jakąś babcię na jakieś głębokiej wsi, czy leśniczówce ze starego ceglanego pieca opalanego drewnem? Ja miałem to szczęście.

Jakieś 35 lat temu we wsi Przynotecko (jak sama nazwa wskazuje leży „przy Noteci) pomagałem w żniwach u sympatycznych gospodarzy. Tamta wieś miałach ciekawy układ – praktyczny brak zwartej zabudowy, a sąsiednie gospodarstwa oddalone były od siebie o nawet kilometr, czy dwa. Do sklepu wiadomo wyprawa, a dom wyglądał jak ze skansenu. Codziennie gospodyni szykowała nam na śniadanie chleb z masłem i twarogiem. Własny chleb z własnego zboża, z własnym masłem i serem od własnych krów. I to dla użytkowników tej strony wystarczy za wszelki opis. Minęło tak wiele lat, a ja ciągle pamiętam ten smak. Bochenki (a raczej bochny) chleba były okrągłe i ogromne. Niestety nie mam kontaktu z tą rodziną i żadnych pomysłów, jaka mogła być receptura. Niestety nie załapałem się też na samo pieczenie, bo z tego co pamiętam po robocie zbijałem bąki w sadzie, albo kąpałem się w Noteci.

A to chyba przeznaczenie, rok temu na pchlim targu wynalazłem coś takiego.

No dobra, dosyć już wspomnień, wracajmy do kwietnia 2021 roku. Jak już wspominałem decyzja zapadła. Wybrałem rodzaj pieca (kopułowy), wzór zaczerpnąłem od Roberta i Listmana. Zdecydowałem się na średnicę wewnętrzną 90 cm, ale nadal mam wątpliwości, czy ścianka z cegły będzie na 6, czy na 12 cm. Jak to u mnie bywa, dokładnego planu pracy nie miałem, tylko zarys w głowie, który zresztą cały czas ewoluuje. Projekt więc dojrzewa dynamicznie, a jaki będzie na koniec zobaczymy. Ważną zasadą w moim budowaniu różnych konstrukcji jest improwizowanie (tam gdzie to możliwe) wykorzystanie tego co zostało mi z innych prac lub co mam pod ręką ( przyznaję się - zbieram różne „przydasie”) i oczywiście „po taniości” ale też „po ładności” i „po oryginalności”.

Tak wyglądało to pierwszego dnia – dołek wykopany, uznałem, że nie będę robił wylewki, za fundament wystarczą bloczki betonowe (zbudowałem tak wiele przybytków na moim ogrodzie), mogę tak robić, bo gleba u mnie, to czysty piasek na głębokość szpadla. Mieszkam w 100 letnim ogromnym domu, zbudowanym na kilku głazach i wszystkie stare domy tu w okolicy nie mają praktycznie żadnych fundamentów. Bloczki wyrównane trochę zaciągnięte zaprawą i wystarczy. Na razie nic nie siada i nie pęka.

Izolacja pod cegły, na boki dałem folię kubełkową, bo miałem z poprzedniej budowy. Gdybym nie miał, to bym nie dał.

Mury do góry, cegła rozbiórkowa, której kupiłem kiedyś kilka palet za 1 zł/szt. Leżały i czekały. Murarz ze mnie taki sobie, ale lubię czar murków z używanej cegły, nie przeszkadza mi popękanie i nierówności. Oczywiście fuguję „po”, gęstą zaprawą w konsystencji lekko mokrego piachu, aby nie pobrudzić cegły. Przyszedł czas na strop, szalunek na dół z czego popadnie, jeśli nie uda się wyjąć go, to zostanie. Trochę obniżyłem się poniżej krawędzi cegły, bo zacząłem się obawiać, że wyjdzie cały piec za wysoki. Dlatego też zdecydowałem się na 8 cm wylewki na betonie B30, poszło 15 worków. Zbrojenie to pręty 10 mm gęsto ułożone i zespawane. Wiem, że to gruba przesada, ale cena była niewiele wyższa od 8 mm i miałem ogromną ochotę w końcu sobie pospawać, bo od roku czekała nowa przyłbica automatyczna.

Pływa wylana, w miarę poziom, ale i tak nie ma co się przejmować.

To konstrukcja pod perlibeton, tak sobie to wymyśliłem bo chciałem trochę bryłę pieca przełamać warstwą wyższej cegły.  Na widoczny z boku beton przyjdzie maskująca deska, nawiązująca do budynku obok. Wysokość cegły narzuca wysokość izolacji z perlibetonu, w praktyce 13 cm.

Wylany perlibeton, miałem trochę problemów z proporcjami, bałem się też dać za dużo wody, bo dla normalnego betonu lepiej jak jest bardziej suchy niż płynny. A tu sam nie wiem, chyba był za suchy, to miejscami na wierzchu nie związało zupełnie i jest sypki, miejscami przypominający luźny styropian. Ale budować kopuły na tym się nie boję, bo przecież pracuje tylko na ściskanie. Poszło około 1.5 worka, a zakupiłem 4, zobaczymy czy wystarczy na izolację ścian.

Wahałem się co do kolejności, ale uznałem, że równie dobrze mogę zacząć od łuku zewnętrznego, który będzie z zwyczajnej cegły, a już chciałem mieć jakiś postęp. I tak jesteśmy na dziś, zakupiłem cegłę rozbiórkową szamotową, która wygląda na naprawdę niezłą, podobno pochodzi z niemieckiej fabryki ceramiki.

I to tyle na dziś, jutro zabieram się na cięcie cegły szamotowej i murowanie wewnętrznego łuku u mniejszej średnicy, tak aby krawędź miała co najmniej 1.5 cm.